Ochrona konsumentów w Polsce jest niewystarczająca. Ten projekt ma to zmienić.
Powołanie Rady Konsumenckich Organizacji Pozarządowych oraz stworzenie funduszu finansującego organizacje pozarządowe chroniące konsumentów planują inicjatorzy konferencji zorganizowanej pod koniec października na Uniwersytecie Wrocławskim. Stabilność finansowa i skuteczna reprezentacja zajmujących się tą tematyką podmiotów ma przełożyć się na lepszą ochronę polskich konsumentów. Średnio co czwarty z nich doświadcza problemów związanych z produktami i usługami.
Według raportu „Consumer Conditions Survey: Consumers at home in the single market – 2021 edition”, odsetek konsumentów doświadczających problemów związanych z produktami i usługami w Polsce wynosi 27,2% i jest drugim najwyższym w Europie. Roczna kwota szkód konsumenckich w Polsce to zaś około 1,5 mld euro rocznie .
Z drugiej strony, polskie organizacje konsumenckie są ponad 100 razy mniej dofinansowane niż europejscy liderzy . Jednocześnie niemal połowa Miejskich i Powiatowych Rzeczników Konsumentów pracuje najwyżej na pół etatu. Dostęp do skutecznego wsparcia instytucjonalnego w przypadku sporu z przedsiębiorcą jest więc dla przeciętnego konsumenta mocno ograniczony. W jaki sposób chcą to zmienić organizatorzy konferencji?
– Pierwszym krokiem do skutecznej zmiany systemowej jest powołanie Rady Konsumenckich Organizacji Pozarządowych, w skład której powinno wejść około 10 organizacji aktywnie działających dziś w obszarze praw konsumenta, nieposiadających jednak obecnie żadnego ciała reprezentującego ich wspólne interesy. Istnienie RKOP wzmocni cały sektor, z czego korzyści odczują bezpośrednio konsumenci – podkreślała podczas konferencji Małgorzata Miś, Prezes Stowarzyszenia Aquila, jednego z inicjatorów wydarzenia.
Drugim elementem projektu jest stworzenie mechanizmu zapewniającego stabilność finansową, a tym samym wzmocnienie konsumenckich organizacji pozarządowych. Obecnie takie organizacje są bardzo zależne od dotacji projektowych, które nie zapewniają stabilności finansowej i organizacyjnej, a jednocześnie w dużej części ograniczają beneficjentów do realizacji zadań wyznaczonych przez grantodawców – wyjaśniał Maciej Nakonieczny, przedstawiciel Stowarzyszenia Euro-Concret, współorganizującego konferencję.
Podczas wydarzenia zwracano również uwagę na to, że proponowane zmiany pozwolą lepiej wykorzystywać w legislacji wiedzę i praktyczne doświadczenie podmiotów, na co dzień zajmujących się realną pomocą konsumentom. – To właśnie tam, w bieżącym kontakcie z konsumentami najlepiej widać, jakie są ich problemy i potrzeby. A te cały czas się zmieniają, co związane jest chociażby z niezwykle dynamicznym rozwojem sektora e-commerce i nowych technologii, gdzie mamy do czynienia z nieznanymi wcześniej zagrożeniami – podkreślał Adrian Podgórny ze Stowarzyszenia Aquila, Koordynator Projektu „Powołanie Rady Konsumenckich Organizacji Pozarządowych i rzecznictwo dla sektora”, zainaugurowanego podczas konferencji.
Podsumowując wydarzenie, prof. UWr dr hab. Edyta Rutkowska-Tomaszewska z Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego podkreślała z kolei wyjątkową rolę organizacji konsumenckich: – Powinny one być tymi podmiotami, które są zawsze blisko konsumenta i wspierają go w poradnictwie, a także w dochodzeniu roszczeń. Aby wypełniać te ważne zadania w sposób ciągły i nieprzerwany, konieczne jest zapewnienie im także ciągłego i trwałego finansowania, niezależnie od doraźnego i tzw. projektowego, które występuje obecnie. Wszystko po to, by prawo konsumenckie nie było „martwą literą prawa”, ale w każdym przypadku naruszenia tego prawa i tym samym interesów konsumentów było podstawą do skutecznego zastosowania przewidzianych w nim sankcji oraz przywrócenia stanu sprzed nadużycia poprzez skuteczne dochodzenie roszczeń, przy istotnym wsparciu organizacji konsumenckich.
Projekt „Powołanie Rady Konsumenckich Organizacji Pozarządowych i rzecznictwo dla sektora” realizowany jest przez Stowarzyszenie Aquila we współpracy ze Stowarzyszeniem Euro-Concret. Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG.
________________________________________
Stowarzyszenie Ochrony Konsumentów „Aquila” od 2016 roku aktywnie działa na polu szeroko rozumianego prawa konsumenckiego. Celem realizowanych przez Stowarzyszenie projektów jest poprawa świadomości prawnej w społeczeństwie oraz udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej konsumentom. Działalność Stowarzyszenia ma także na celu rozwijanie i kształtowanie wiedzy prawniczej w ramach różnych grup społecznych oraz prowadzenie działalności w obszarze edukacji poprzez propagowanie i prowadzenie różnorodnych działań i inicjatyw.